سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

شهرستان مهرستان با ۶۰۰ هزار هکتار وسعت منابع طبیعی، منطقه ای کوهستانی است که به لحاظ توپوگرافی بیش از ۸۰ درصد آن را ارتفاعات و پستی و بلندی ها تشکیل می دهد.

آب و هوای شهرستان مهرستان بیابانی گرم و خشک با زمستان های سرد و تابستان های گرم است و متوسط بارندگی در طول سال ۱۱۰ میلی متر و از طرفی بیش از  ۴ هزار میلی متر تبخیر و تعرق سالیانه دارد.

شهرستان مهرستان دارای ۴ حوضه آبریز بزرگ بنام های رودخانه «ماشکید»، «کنارو»، «شهری کور» و رودخانه «سرباز» است که به لحاظ تنوع پوشش گیاهی وضعیت بسیار مناسبی دارند. عمده پوشش گیاهی درختی این منطقه شامل «بادام کوهی»، «زیتون وحشی»، «ارزن»، «بنه»، «گز»، «کنار» و گونه های غالب مرتعی آن از قبیل «ترات»، «درمنه»، «ایشورک»، «قیچ»، «پنیر باد»، «گلدر»، «گراموز»، «کلمبک»، «سگ دندان» و «گون» است. همچنین ۷۵ گونه با ارزش دارویی همچون «ازگند»، «آویشن»، «مارموتک»، «گواتک»، «زامور»، «کوه بنگ»، «دانیچک» و «آنغوزه» در دامنه کوه «بیرک» شهرستان مهرستان شناسایی شده اند.

در همین راستا رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهرستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: استمرار ۲۰ ساله پدیده خشکسالی در سطح استان و شهرستان های تابعه بالاخص در حوضه استحفاظی منابع طبیعی شهرستان مهرستان اثرات مخرب و جبران ناپذیری بر زیست بوم های گیاهی و جانوری وارد کرده و حیات وحش و پوشش جنگلی و مرتعی را به شدت تحت تاثیر و در مسیر قهقرا و نابودی قرارداده است.

عبدالواحد جمشیدزاده افزود: بی آبی و کمبود آن علاوه بر اینکه موجب نابودی کشاورزی و دامداری منطقه شده به سبب خشک شدن اکثریت قریب به اتفاق قنوات، چاه ها و چشمه ها به تهدیدی بالقوه برای تحت شعاع قراردادن زندگی مردم تبدیل شده است که در این رهگذر مهاجرت روستائیان به شهرها و ایجاد حاشیه نشینی که خود آبستن حوادث اجتماعی متعددی است پدیده نامیمونی دیگری است که گریزی از آن نخواهد بود.

وی بیان داشت: درختانی نظیر بنه، بادام کوهی، ارزن، پده و زیتون وحشی که از گونه های ممنوع القطع و از درختان با ارزش ژنتیکی بالا محسوب و در برابر کم آبی و تنش های محیطی بسیار مقاوم و دارای تاب آوری بالایی هستند نیز متاسفانه در اثر خشکسالی مستمر سالیان اخیر توان و قدرت ایستادگی خود را در برابر قهر طبیعت از دست داده و روندی نگران کننده بر آنها حاکم شده است، خشک شدن بسیاری از پایه های «بنه- بادام» در منطقه موید این مطلب است.

عدم زادآوری درختان، تخریب زیست بوم های مهم و با ارزش گیاهی، بهم خوردن چرخه حیات طبیعی موجودات زنده گیاهی و جانوری و هجوم آفات و امراض غیرقابل کنترل در اراضی مرتعی و جنگلی از اثرات دهشتناک خشکسالی استوی گفت : عدم زادآوری درختان به علت خشکسالی و عدم دسترسی به آب حداقل، تخریب زیست بوم های مهم و با ارزش گیاهی منطقه، بهم خوردن چرخه حیات طبیعی موجودات زنده گیاهی و جانوری و هجوم آفات و امراض غیرقابل کنترل در اراضی مرتعی و جنگلی نیز از اثرات دهشتناک خشکسالی بر این منطقه است که طبیعت بی جان با آن دست و پنجه نرم می کند.

وی با اشاره به اینکه با توجه به نوع آب و هوای حاکم بر منطقه که اقلیمی خشک و فرا خشک است و اکوسیستم های گیاهی در چنین مناطقی که عمدتاً شامل مناطق بیابانی می شود و از شکنندگی و ناپایداری محض برخوردار است، از عموم مردم علی الخصوص بهره برداران، روستائیان و عشایر منطقه درخواست داریم تا از هرگونه دخل و تصرف و تخریب منابع خدادادی و نیز قطع درختان و بوته های مرتعی و نهایتاً چرای غیر مجاز و زود هنگام پرهیز و مجموعه منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان را در تعدیل اثرات مخرب خشکسالی همراهی کنند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهرستان اضافه کرد : در صورت تداوم وضعیت فعلی حاکم بر منطقه ممکن است در آینده ای نه چندان دور با بحران های زیست محیطی مهار نشده ای مثل افزایش دمای هوا، بیابانی شدن مراتع، وزش بادهای شدید، هجوم ریزگردها و نهایتاً با تحدید حیات جامعه انسانی مواجه شویم که قطعاً در آن صورت افسوس و پشیمانی دردی را دوا نخواهد کرد.

البته این موارد فقط بخشی از اثرات مخرب خشکسالی دو دهه اخیر در استان سیستان و بلوچستان است که امیدواریم مسئولان مربوطه با دید کارشناسی و دقیق تری به آن نگاه کنند.