سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

ایشوگ (Rhazya stricta Dcne )

(Rhazya stricta Dcne )، درختچه کوچکی است که نام محلی آن در جنوب ایران در بلوچستان «اشوارک» و «یشوارک» است. گیاهی است از تیره خرزهریان و خانواده Apocynaceae نام علمی آن Rhazya stricta Dcne می باشد.

مشخصات: درختچه ای است با ارتفاع 100-50 سانتی متر، برگهای آن چرمی، ضخیم، دراز، بیضی و از دو طرف باریک است. طول آن به طور متوسط 10- 7 سانتی متر و پهنای آن در قسمت وسط برگ 2- 1 سانتی متر است. گلهای آن سفیدرنگ و کمی معطّر می باشد. میوه آن به طول 6 سانتی متر و عرض 5/ 0 سانتی متر که در آن دانه های درازی به طول یک سانتی متر قرار دارند. این گیاه در هندوستان، افغانستان، عربستان و ایران انتشار دارد. در ایران در جنگلهای منطقه نیم حارّه جنوب شرق بین چابهار، نیک شهر، ایرانشهر و سراوان دیده می شود. ترکیبات شیمیایی در گیاه وجود آلکالوئید رازین و یک آلکالوئید کم اهمیت تر به نام رازیدین تأیید شده است. خواص- کاربرد برگهای گیاه تلخ و تونیک است. نوشیدن آب دم کرده برگ آن برای جراحت حلق و گلو ، کاهش دهنده تب ،رفع جوش ، کورک و تاول های کوچک دهان و لثه مفید است و برای تسکین رماتیسم و دردهای مفصلی مزمن اثر مفید دارد شیره برگ را گرفته و با شیر مخلوط کرده به کودکان بخورانید برای رفع ناراحتی جوش های کوچک در موقع بیرون آمدن دندان ها به لثه میزنند مفید است. و از میوه تازه و نرسیده آن برای رفع برق‌گرفتگی چشم و آفتاب‌زدگی بهره می‌گیرند. از جام گل آن به صورت معکوس جهت رفع تشنگی در بیابان استفاده می‌شود.