سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

کاشت نهال در عرصه‌های بیابانی، نوعی ایجاد بادشکن زنده محسوب می‌شود که هم خاک را تثبیت می‌کند و هم جلوی باد را می‌گیرد. به همین دلیل، از گذشته نهال‌کاری در عرصه‌های بیابانی به عنوان یکی از ابزارهای مقابله با گرد و غبار در شمال استان مورد توجه قرار گرفته است. اما باید توجه داشت که یک درخت حتی اگر گونه بیابانی محسوب شود، در شرایطی رشد می‌کند که در طول سال مقدار مشخصی از آب حتی یک مقدار اندک طبق توازن زمانی خاصی به آن برسد. ولی تنش آبی ناشی ازعدم تامین حقابه رودخانه هیرمند در کنار به هم خوردن پراکنش زمانی بارندگی‌ها باعث شده است که آب در توازن زمانی مناسبی به عرصه‌های نهال‌کاری‌شده سیستان، نرسد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان ادامه داد: در شرایط جدید پیش‌آمده در منطقه سیستان، رویکرد ما در زمینه نهال‌کاری به‌ویژه از منظر نوع گونه‌های انتخابی باید تغییر یابد. به همین دلیل است که در پژوهش‌های در دست انجام برای اجرای پروژه‌های آبخیزداری در ۳میلیون هکتار از اراضی شمال استان، این موضوع هم در دست مطالعه قرار گرفته است که کدام گونه‌ها، با چه روشی و در چه عرصه‌هایی باید کاشته شوند. در جنوب استان اما شرایط متفاوت است و با عرصه‌هائی مواجه هستیم که به‌شدت سیل‌گیر هستند و از گذشته هم سازه‌های بومی نظیر «هوتَگ» و «دِگار» در آن‌ها وجود داشته است که آب حاصل از سیل را در خود ذخیره‌سازی می‌کردند و برای تامین آب مورد نیاز برای کشاورزی و تولید و کشت نهال می‌توان از آن‌ها استفاده کرد؛ بخصوص که نرخ تبخیر سطحی در جنوب استان از شمال آن کمتر است و با یک بار رخداد سیل، تا مدت‌ها آب در هوتگ‌ها و دگارها ذخیره می‌شود.

وی در ادامه توضیح داد: سازه‌های هوتگ و دگار از قدیم به عنوان منابع مهم ذخیره‌سازی آب شیرین در منطقه بلوچستان وجود داشته‌اند، اما در دولت سیزدهم با هدف افزایش تعداد این منابع، سازه‌هایی فنی‌تر و مهندسی تر را نیز احداث کردیم و از آب حاصل از آن‌ها برای توسعه پوشش گیاهی منطقه بهره‌مند شدیم که از آن جمله می‌توان به عرصه‌ای ۲هزار هکتاری در شهرستان چابهار اشاره کرد که در آن صرفا با مدیریت روان‌آب‌ها توانستیم بدون این که حتی یک اصله نهال را کشت کنیم، جنگلی نسبتا انبوه را در منطقه ایجاد کنیم که جلوی طوفان‌های ماسه را نیز گرفته است و در اطراف آن عرصه، دیگر هیچ خبری از وقوع پدیده ریزگردها نیست. همچنین در شهرستان قصرقند که در بالادست چابهار واقع شده است نیز توانستیم با مرمت یک بند خاکی، عرصه‌ای به وسعت ۶هزار هکتار را ایجاد کنیم که پوشش گیاهی آن بدون دخالت انسانی رشد کرده است.