سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مسعود منصور معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت و گو با خبرگزاری کشاورزی ایران- ایانا- سیاست ها، راهبرد ها و برنامه های اجرایی منابع طبیعی را در بخش های مختلف تشریح کرد.
منصور گفت: از 125 میلیون هکتار عرصه کشور ما که در معرض فرسایش آبی است تا کنون در 30 میلیون هکتار، عملیات آبخیزداری انجام شده و برای رسیدن به وضعیت نسبتا مناسب، باید در سال حدود چهار میلیون هکتار، اقدامات آبخیزداری انجام دهیم.
او در رابطه با شرایط پوشش گیاهی کشور اظهار کرد: ما یک کشور خشک و نیمه‌خشک و به لحاظ پوشش جنگلی جزو کشورهایی با پوشش کم‌جنگل هستیم.
وی افزود: نسبت به بسیاری از کشورها، یک چهارم سرانه متوسط جنگل را در کشور داریم، بنابراین از این جهت و به لحاظ شکنندگی که در اکوسیستم‌مان وجود دارد، جنگل اهمیت بیشتری خواهد داشت.
منصور با اشاره به این که براساس آخرین تصاویر ماهواره‌ای در سال 2019، بیش از 2 میلیون هکتار جنگل‌ هیرکانی در نوار شمالی کشور وجود دارد، ادامه داد: در مجموع  14.3 میلیون هکتار جنگل در پنج ناحیه رویشگاهی ایران وجود دارد.

**اجرای طرح حفاظتی جنگل‌های هیرکانی از ابتدای سال آینده
وی با اشاره به این که یکی از مهم‌ترین کارها برای جنگل بحث حفاظت است، تصریح کرد: حفاظت به این معنا است که اجازه تخریب، تصرف و قطع درخت را در جنگل ندهیم و این کار در همه جنگل‌ها عمومیت دارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که هر کدام از جنگل‌ها برای توسعه و حفظ، شرایط خاصی دارد، عنوان کرد: در جنگل‌های هیرکانی معضل اصلی‌مان برداشت چوب بوده که قبلا در قالب طرح‌ها مجاز بود و از سال 96 و بر مبنای قانون برنامه ششم ممنوع شد.
وی افزود: در حفاظت از جنگل‌های هیرکانی، مهم‌ترین عامل این است که از پدیده قاچاق چوب و قطع درختان جلوگیری کنیم. البته در کنارش هم باید کار غنی‌سازی و احیا را ادامه دهیم.
رئیس سازمان جنگلل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان این که در حوزه زاگرس، یکی از مهم‌ترین مشکلات، کشت زیراشکوب است، خاطرنشان کرد: علاوه بر آن، به دلیل خشکسالی‌های مداوم در کشور، آفات و بیماری‌ها در برخی مناطق زاگرس وجود دارد، همچنین معضل قطع درخت و تولید زغال در برخی از این مناطق را شاهد هستیم.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی گفت: به موجب قانون باید طرحی را تهیه و اجرا کنیم که مبتنی بر عدم برداشت چوب درختان ایستاده و سرپا باشد که با تلاشی که انجام شده، تا پایان سال مطالعات نیمه تفصیلی بیش از سه میلیون هکتار از کل منطقه هیرکانی نهایی خواهد شد و وارد مطالعات تفصلی اجرایی می‌شویم.
منصور ادامه داد: شرح خدماتی مبتنی بر اقدامات اجتناب‌ناپذیر و حفاظتی هم تدوین شده که از ابتدای سال آینده بر مبنای طرح حفاظتی، اقدامات لازم را در حوزه هیرکانی پوشش خواهیم داد.
وی با اشاره به این که در حوزه زاگرس روستاهای زیادی داریم که در درون یا حاشیه جنگل هستند اما از سوخت مناسب برخوردار نبوده و برای تامین سوخت ناچار به قطع درخت و سرشاخه می‌شوند، خاطرنشان کرد: پیشنهادی از ناحیه وزیر جهاد کشاورزی به رئیس جمهوری منعکس شد که طبق آن، تقاضا شد شورای عالی‌ صیانت و حمایت از زاگرس تشکیل شود که رئیس‌جمهوری موافقت کرد و در حال پیگیری هستیم تا این شورا تشکیل شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به توسعه و غنی‌سازی در حوزه جنگل‌های زاگرس، اذعان کرد: امسال حدود 70 هزار هکتار توسعه و غنی‌سازی جنگل در هیرکانی، زاگرس و ایرانی و تورانی داریم که با تشکیل این شورا، از لحاظ منافع اعتباری و هماهنگی دستگاه‌های مرتبط شرایط بهتری را فراهم خواهیم کرد.

**اتمام طرح کاداستر جنگل‌ها تا پایان سال
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به این‌که در جنگل‌های حرا با پدیده‌های خشکسالی و قطع درختان مواجه نیستیم، خاطرنشان کرد: در گام اول برای جنگل‌های حرا، تثبیت و تعیین حدود را انجام دادیم.
وی افزود: جنگل‌های حرا نیازمند مراقبت، احیا و غنی‌سازی است اما از آنجایی که معضل آفات، کشت زیراشکوب، خشکسالی و بهره‌برداری چوبی ندارد از شرایط بهتری نسبت به سایر اکوسیستم‌های جنگلی برخوردار است.
منصور در رابطه با کاداستر اراضی جنگلی گفت: امسال با هدف‌گذاری انجام شده، کاداستر تمام عرصه‌های جنگلی به اتمام می‌رسد و تصویر روشنی به لحاظ حقوقی و تثبیت مالکیت دولت و انفال بر این اراضی را تا پایان سال خواهیم داشت.
وی با اشاره به این که برای مراتع چند رویکرد اساسی را در پیش گرفته‌ایم، عنوان کرد: اولین رویکرد ما در حفاظت از مراتع این است که به جای پروانه چرای دام، به سمت اجرای طرح‌های مرتعداری برویم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که در سال‌های گذشته حدود 35 تا 36 درصد از عرصه مراتع دارای طرح بود، بیان کرد: به همین دلیل سازمان جنگل‌ها تصمیم‌ دارد، در وهله اول ممیزی مراتع، یعنی شناسایی دامداران ذی‌حق را امسال یا حداکثر تا اواسط سال آینده به اتمام برساند که حدود 7 میلیون دامدار باقی مانده است.
وی با بیان این که باید به تهیه طرح‌های مرتعداری سرعت بخشید، خاطرنشان کرد: امسال 15 میلیون هکتار هدف‌گذاری شده که امیدوارم تا پایان سال محقق شود.
منصور با اشاره به هدف‌گذاری عقد قرارداد برای 14 میلیون هکتار از مراتع با مرتعداران، عنوان کرد: با این قرارداد، مرتعدار موظف به حفاظت از مرتع و اجرای عملیات فنی پیش‌بینی شده در طرح می‌شود، بنابراین عملا اهداف بخش با کمک و مشارکت مردم انجام می‌شود.
وی در رابطه با طرح مرتعداری تلفیقی گفت: در این طرح باید سمتی برویم که مرتعدار ضمن حفظ پوشش گیاهی و جلوگیری از انقراض گونه‌ها، میزان دام را به تدریج به اندازه ظرفیت مرتع کاهش دهد.
منصور ادامه داد: طرح مرتعداری مبتنی بر اقدامات اقتصادی سبز مثل درختکاری و گیاهان دارویی، باید جایی که طرح و شرایط اقلیمی اجازه می‌دهد، لحاظ شده و دام مازاد خارج شود.

**هدف‌گذاری برای توسعه 50 هزار هکتار گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در رابطه با تولید گیاهان دارویی در مراتع تصریح کرد: تولید گیاهان دارویی در دو بخش اراضی اشخاص و اراضی ملی در حال انجام است.
وی افزود: امسال برای توسعه 50 هزار هکتار گیاهان دارویی هدف‌گذاری کرده‌ایم، همچنین برداشت اصولی و فنی محصولات فرعی که به صورت خودرو در مرتع وجود دارد را در دستورکار قرار داده‌ایم.
منصور ادامه داد: دستورالعمل‌ها و ضوابط مربوط به حمل و صادرات این محصولات  در حال به‌روزرسانی است تا از انقراض تدریجی چون این محصولات جلوگیری شود.
وی با اشاره به این که فراوری و بسته‌بندی گیاهان دارویی در کشور باید تقویت شود که از خام خارج شدن این محصولات جلوگیری شود، اذعان کرد: سازمان جنگل‌ها برای توسعه این کار محل و نقشه گونه‌های متناسب با هر منطقه را مشخص کرده و طرح مدنظر این سازمان، موقعیت مکانی، نوع گونه، زمان کشت، زمان بهره‌برداری، نحوه مراقبت و نگهداری و آبیاری لحاظ شده است.

**اجرای عملیات حفاظت و نگهداری در جنگل‌های هیرکانی
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیا این که توقف بهره‌برداری چوبی یک نقطه عطف در مدیریت جنگل‌های هیرکانی بوده است، اظهار کرد: در کنار این توقف، باید اقدامات جایگزین مانند، تعیین تکلیف شرکت‌هایی که قبلا در قالب بهره‌برداری در این جنگل‌ها حضور داشته‌اند، اقدامات بهداشتی برای دفع آفات در جنگل، مرمت و نگهداری از راه‌های جنگلی، آب‌روها و فنس‌کشی‌ها انجام شود.
وی افزود: هدف اصلی ما این است که طرح پایداری منطقه هیرکانی در قالب مطالعات تفصیلی اجرایی شود و در این دوره، فاز اول، طرح فنی و حفاظتی جنگل است که در این طرح تقویت پوشش حفاظتی جنگل‌های هیرکانی، مسدودسازی بیراهه‌های منتهی به جنگل و تقویت پوشش حفاظتی برخی مناطق با نصب دوربین را اجرایی کرده‌ایم.
منصور در رابطه با رصد هوایی جنگل‌ها گفت: در حال حاضر با شرکت‌های دانش‌بنیان در حال نهایی کردن طرحی هستیم که بتوانیم پوشش هوایی هم از جنگل‌ها داشته باشیم که در دوره‌های هفتگی و ماهانه جنگل را برای ما در مساحت‌های کمتر از پنج متر رصد کرده و تغییرات را گزارش دهد که از این جهت بتوانیم نظارت بیشتری داشته باشیم.
وی افزود: در جنگل‌های هیرکانی باید منطقه را برای قاچاقچیان چوب ناامن کنیم و تکلیف اقدامات اجتناب‌ناپذیر حفاظتی را روشن کنیم که بسترش در حال نهایی شدن است.

**راه‌اندازی دفتر مرکز نوآوری و فناوری منابع طبیعی در جهت صیانت از جنگل
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در رابطه با توانایی این سازمان در جلوگیری از قاچاق چوب گفت: در زمینه قاچاق چوب و صیانت از جنگل، ضرورت دارد که سایر اجزا اجرایی، تقنینی و قضایی کشور و مهم‌تر از همه، مردم در این مقوله مشارکت کنند، بنابراین دستگاه‌های قضایی، فرهنگ‌سازی برای عموم مردم، طرح‌های عمرانی و دستگاه‌های دولتی همه باید در این امر همکاری کنند.
وی با تأکید بر لزوم مشارکت مردم در صیانت از جنگل‌ها بیان کرد: جوامع محلی و بهره‌برداران باید با ما به لحاظ فرهنگی و ترویجی همراه باشند و در طرح‌های منابع طبیعی مشارکت کنند.
منصور ادامه داد: این عرصه گسترده است و حتما باید تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین به کار گرفته شود، با راه‌اندازی مرکز نوآوری و فناوری منابع طبیعی که تفاهمش با معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری منعقد شد به این سمت می‌رویم.
وی افزود: اثربخشی استفاده از تکنولوژی‌هایی‌که در پهپادها و دوربین‌ها است، خودروهای حفاظتی مجهز به GPS پایش هوایی که از طریق تصاویر ماهواره‌ انجام می‌شود و نرم‌افزارهای به‌روزی که اخیرا با مرکز فضایی ایران تفاهم کردیم، کمک می‌کند که این رسالت را بهتر انجام دهیم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که مهم‌ترین اتفاق در حریق تشخیص به موقع حادثه است، خاطرنشان کرد: از شرکت‌های دانش‌بنیان‌ خواهشمندیم در صورت داشتن ایده‌ای که بتواند در اعلام و اطفا حریق به ما کمک کند، با مرکز فناوری سازمان جنگل‌ها وارد مذاکره شوند تا بتوانیم از ظرفیت‌های آن‌ها استفاده کنیم.
وی افزود: موفقیت کشور برای حفظ و توسعه جنگل‌ها و مراتع مستلزم این است که همه بخش‌های کشور در تامین بودجه، تقویت ساختار، تامین نیروی انسانی و رعایت مقررات کمک کنند.

**انجام 30 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در عرصه‌های کشور
منصور با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت حفاظت از خاک عنوان کرد: برای حفظ آب و خاک تحقیقات و پژوهش‌ها و مشاهدات میدانی نشان داده که یکی از بهترین راه‌حل‌ها، اقدامات آبخیزداری است.
وی با بیان این که کشور ما در معرض شدید فرسایش خاک و آب است، گفت: براساس مطالعات پژوهکشده حفاظت خاک و آبخیزداری، سالانه 15.4 تن در هکتار فرسایش آبی در کشور ما اتفاق می‌افند که عدد بالایی است.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: اولین اثربخشی آبخیزداری این است که باعث می‌شود 15 تن فرسایش در هکتار در سال به 9 تن در هکتار کاهش داشته باشد که عدد بالایی است.
وی با اشاره به این که به فرموده رهبری، از وقوع سیل نمی‌توان جلوگیری کرد اما می‌توان از خسارت و مشکلاتش جلوگیری کرد.، تصریح کرد: از 125 میلیون هکتار عرصه کشور ما که در معرض فرسایش آبی است تا کنون در 30 میلیون هکتار کار آبخیزداری انجام شده و برای رسیدن به وضعیت نسبتا مناسب، باید در سال حدود چهار میلیون هکتار کار آبخیزداری انجام دهیم.
منصور خاطرنشان کرد: در حدود سه سال گذشته که از صندوق توسعه ملی به اجرای عملیات آبخیزداری کمک شده، در حد 1 تا 1.5 میلیون هکتار آبخیزداری در سال انجام شده است، بنابراین همه باید کمک کنند منابعی را به امر پیشگیری تخصیص دهند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که با کار آبخیزداری، اثرات تخریبی سیل به شدت کاهش پیدا می‌کند، ادامه داد: با این عملیات، سفره‌های آب زیرزمینی تقویت می‌شود، از پدیده فرونشست زمین جلوگیری می‌شود، فرسایش و رسوب‌گذاری جلوگیری شده و با احیای قنوات و چشمه‌سارها، ‌امید زندگی به مردم و جوامع مجاور افزایش پیدا می‌کند و شاهد مهاجرت‌های معکوس خواهیم بود.
وی ادامه داد: امسال هدف‌گذاری کردیم که 1.2 میلیون هکتار کار آبخیزداری انجام دهیم و این کارها بسیار اثربخش است.
منصور با بیان این که در سال 98 در برخی نقاط کشور سیلاب‌های مخربی داشتیم، خاطرنشان کرد: در فروردین ماه توانستیم مازاد اعتبار گرفته و 24 حوزه آبخیز در 11 استان در وسعت 280 هزار هکتار را هدف‌گذاری کردیم، با اعتباری بالغ بر 260 میلیارد تومان عملیات آبخیزداری انجام دادیم که اثراتش را مردم در بارندگی‌های یک ماه اخیر هم دیدند.
وی افزود: دروازه قرآن شیراز که حادثه 5 فروردین 98 را پشت سرگذاشت، با عملیات آبخیزداری انجام شده در چهار ماه اول سال جاری، ایمن شد و بارندگی سال جدید هیچ خسارتی به این حوزه نزد.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ابراز امیدواری کرد: با کمک خیرین، تخصیص بیشتر منابع اعتباری سرعت کارهای آبخیزداری افزایش پیدا کند و شاهد کاهش اثرات مخرب سیلاب‌ها باشیم.
وی با اشاره به اقدامات مختلف آبخیزداری اذعان کرد: اقدامات انجام شده در حوزه بیولوژیک و ایجاد پوشش گیاهی بخشی از عملیات آبخیزداری محسوب می‌شود که این عملیات به تقویت سفره‌های زیرزمینی کمک می‌کند.

**یک و نیم میلیون هکتار عرصه جنگل‌های دست‌کاشت در راستای مقابله با ریزگرد
منصور در رابطه با مقابله با ریزگردها اظهار کرد: بخشی از منشا ریزگردها در کشور ما خارجی است که امیدوارم در قالب روابط بین‌الملل، پروتکل‌ها و کنوانسیون‌های موجود، بتوانیم اقدامات فرامرزی را در این زمینه با کشورهای ذیربط انجام دهیم.
وی افزود: پژوهش‌ها نشان می‌دهد در کشور حدود 30 میلیون هکتار در معرض بیابانی‌شدن است که فقط شامل اراضی ملی نیست.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که بسیاری از دیم‌زارها شرایط مناسب ندارند، بیان کرد: در دیم‌زارها، شخم و شیار به خصوص در جهت شیب و به هم خوردن بافت خاک و پوشش اولیه، می‌توانند منشا ریزگرد باشند.
وی ادامه داد: از این 30 میلیون هکتار، 14 میلیون هکتار عرصه‌های بیابانی بحرانی و حدود 7 میلیون هکتار هم فوق بحرانی است، هدف ما این است که از گسترش عرصه‌های در معرض بیابانی شدن جلوگیری کنیم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: باید عرصه‌هایی که بیابانی شده و از وضعیت مرتعی به بیابانی رسیده‌اند، با عملیات بیابان‌زدایی احیا شوند که این اقدامات در قالب احداث بادشکن‌های زنده و غیرزنده، نهالکاری و بذرپاشی، پخش سیلاب به خصوص در برخی مناطق و مدیریت مرتع انجام می‌دهیم.
وی با اشاره به این که تا به حال بیش از یک و نیم میلیون هکتار عرصه جنگل‌های دست‌کاشت بیابانی ایجاد کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: در استان خوزستان که یکی از بحران‌های جدی در زمینه ریزگرد بود اقدامات خوبی انجام و در بیش از 300 هزار هکتار از کانون‌های گردوغبار پوشش گیاهی ایجاد شده است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که امسال هدف‌گذاری شده که در بیش از 120هزار هکتار، اقدامات بیابان‌زدایی انجام دهیم، تأکید کرد: کشور ما عضو کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی است و امیدوارم با تشکیل این کمیته در کشور که به ریاست وزیر جهاد کشاورزی و عضویت دستگاه‌های مختلف است، بتوانیم هماهنگی‌های لازم را برای اجرای بیابان‌زدایی انجام دهیم.
**اجرای طرح پایلوت نمونه‌های جایگزین مالچ‌پاشی در بیابان‌زدایی
وی با بیان این که یکی از انواع خاک‌پوش‌های متداول برای بیابان‌زدایی استفاده از مالچ‌ بر پایه نفتی است، اذعان کرد: برای جلوگیری از مالچ‌پاشی، یک سال مالچ‌پاشی نکردیم و تنفس دادیم و در این یک سال با کمک سازمان محیط زیست، به دنبال نمونه‌های موجود رفتیم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: یک نمونه را معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در سطح 200 هکتار در استان سیستان و بلوچستان به صورت پایلوت اجرا کرده و دنبال نتایج هستیم اما هنوز به جایگزین قطعی که همه آن فواید را داشته باشد، نرسیده‌ایم. 
وی با اشاره به استفاده از مالچ در شن‌زارها تصریح کرد: در مکان‌هایی که هجوم شن‌های روان را داریم و راه و راه‌آهن را قطع می‌کنند، ناچار به استفاده از مالچ هستیم، بنابراین پروتکلی به کمک دانشگاه، مراکز علمی، انجمن‌ها و سازمان، پژوهشکده نفت تنظیم شد، تا از مجموع میلیون‌ها هکتار عرصه بیابانی، در حدود 30 هزار هکتار مالچ پاشی انجام شود.

**استفاده از آب‌های غیرمتعارف در زراعت چوب
منصور در رابطه با طرح زراعت چوب خاطرنشان کرد: زراعت چوب می‌تواند با پدیده قاچاق به صورت غیرمستقیم مبارزه کند؛ زمانی که صنایع چوب با استفاده از محصولات چوبی تامین شوند، عملا قاچاقچیان برای فروش محمولات قاچاقشان پایگاهی نخواهند داشت.
وی افزود: پیش‌بینی شده امسال میزان کشت چوب با جهش 10 برابری نسبت به متوسط سال‌های قبل همراه باشد و به حداقل 30 هزار هکتار توسعه عرصه‌های تحت کشت گونه‌های چوب برسد که هم اراضی دیم‌زارها و هم اراضی ملی را شامل می‌شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تأمین نهال برای زارعین چوب، اضافه کرد: علاوه بر این، زارعین می‌توانند از تسهیلات ارزان که پنج سال تنفس دارد،‌ استفاده کنند.
وی به خرید تضمینی چوب از زراعین چوب اشاره کرده و در رابطه با تأمین آب برای زراعت چوب گفت: با پیگیری‌های انجام شده و با کمک وزارت نیرو، استفاده از پساب‌ها و آب‌های غیرمتعارف در دستورکار قرار گرفته است.
منصور افزود: با ستاد کل نیروهای مسلح مکاتبه شده تا در عرصه‌های پادگان‌ها و مکان‌های نظامی که آب و زیرساخت وجود دارد، زراعت چوب انجام شود.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور خاطرنشان کرد: زراعت چوب باعث حفظ خاک و تلطیف هوا شده و کاملا اقتصادی است، بنابراین در چرخه کاشت و برداشت این فواید حاصل می‌شود و شرایط اقتصادی را برای مجری، فراهم می‌کند.
وی افزود: اقدام دیگر در زراعت چوب این است که در دو دهه گذشته صنوبرکاری و اکالیپتوس‌کاری در مناطق مخلتف انجام شده که در حال برداشت این درختان هستیم و پیش‌بینی می‌شود با جهش 10 برابری امسال، بیش از یک میلیون مترمکعب چوب را از زراعت چوب‌های سنوات قبل استحصال کنیم.

**حفاظت از خاک نیازمند پیش‌بینی اعتبار در برنامه هفتم
منصور با اشاره به چالش‌ها و تنگناهای قانونی سازمان جنگل‌ها اظهار داشت: این سازمان نیازمند تقویت ساختار به لحاظ تجهیزات، نیروی انسانی و ضرورت بوده و نیازمند کمک دستگاه‌های مختلف است.
وی ادامه داد: امسال در بودجه استفاده از صندوق توسعه ملی برای فعالیت‌های این سازمان که حدود چهار سال استفاده می‌کردیم، حذف شده و باید منابع جایگزین در بودجه 1400 و برنامه هفتم پیش‌بینی شود تا چالشی که در حفظ خاک داریم به لحاظ میزان کاری که باید در حوزه آبخیزداری انجام شود، جبران شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به این که ما کشوری در حال توسعه هستیم و فعالیت‌های عمرانی متعددی در حوزه معدن، صنعت، راه، راه‌آهن، برق و آب و سدسازی انجام می‌شود، بیان کرد: ما به‌عنوان منابع طبیعی مخالف این کارها نیستیم چون ضرورت کشور است اما باید با منابع طبیعی در مرحله امکان‌سنجی تعامل داشته باشند تا عملیات‌ها حداقل خسارت را به دنبال داشته و مبتنی بر قانون، خسارتی که خواه ناخواه ناشی از کار عمرانی اجتناب‌ناپذیر ایجاد می‌شود، در منابع اعتباری طرح، پیش‌بینی و جبران شود.